Kako prepoznati kandidijazu? Koji su njeni najčešći simptomi? Kako objašnjavaju stručnjaci, sve zavisi od pogođene regjie...
Važno je znati da gljivice iz roda Candida inače normalno žive u ljudskom organizmu.
Njih ima u ustima, crevima i na koži, ali u zanemarljvim količinama. Međutim, u slučajevima kada se ona prekomerno raširi, dolazi do – kandidijaze.
Kada je situacija normalna, dobre bakterije ljudskog tela drže ovu gljivicu pod kontrolom, ali ako je njihova količina promenjena ili je imuni sistem ugrožen, Candida se brzo razmnožava i širi telom.
Šta izaziva kandidijazu?
Do toga može doći usled niza razloga, a medicinska platforma Healthline navodi da su samo neki od njih:
- imunosupresivi
- kortikosteroidi
- antibiotici
- oralna kontracepcija
- prekomeran unos šećera
- dijabetes
- stres
- alkoholizam
- oslabljen imunitet
- neadekvatan veš i higijenski ulošci
- prekomerna higijena genitalija alkalnim sapunima
Simptomi kandidijaze
Kada dođe do preteranog širenja ove gljivice, pojavljuje se više mogućih simptoma i zdravstvenih problema. Obično su to sledeći.
- Bele naslage u ustima
Takozvani oralni drozd, soor ili mlečac zapravo je oralna kandidijaza, koja se uglavnom sreće kod novorođenčadi, starijih lica i ljudi oslavljenog imunološkog sistema, piše Healthline.
Studija objavljena 2021. godine u magazinu International Journal of Dentistry, koju su sproveli stručnjaci Univertiteta u Jordanu, pokazala je i da su pod većim rizikom ljudi koji ne praktikuju redovnu i kvalitetnu oralnu higijenu ili nose uklonjive proteze.
Ove lezije mogu da budu bolne i blago krvare ako probate da ih sastružete, a ako se prošire na jednjak mogu da izazivaju bol i otežano gutanje, a nekad ih prate i crvenilo, bol jezika i usne dublje.
- Umor
Jedan od simptoma koji se najčešće povezuje s kandidom je osećaj zamora i malaksalosti, iako još uvek nema dokaza da ga ona zaista izaziva.
Utvrđeno je, međutim, da postoji više načina da kandidijaza doprinese iscrpljenosti.
Kao prvo, istraživanje objavljeno 2015. godine u časopisu Frontiers in Microbiology pokazalo je da je kandidijaza često praćena manjkom nekih vitamina ili minerala u ishrani, a poznato je da manjak magnezijuma izaziva umor. Drugo, infekcije kandidom se obično javljaju kada je organizam i njegov imuni odgovor već oslabljen, pa to može da dovede do zamora.
Štaviše, Healthline podseća na studiju iz 1995. godine kojom je otkriveno da dugotrajna i nelečena kandidijaza u crevima može da bude potencijalni uzročnik sindroma hroničnog umora, ali je ipak potrebno još istraživanja.
- Ponavljanje infekcija genitalija ili urinarnog trakta
Kandida se nalazi u vaginalnom traktu oko 20 posto žena, a njen prekomerni rast može da dovede do kandidijaze vagine, odnosno do gljivične infekcije.
Simptomi vaginalne kandidijaze su brojni, a najčešće su to crvenilo, otok, svrab, bol prilikom odnosa i gust i beli iscedak iz polnog organa.
Iako nije uobičajena, kandida može da izazove i infekciju urinarnog trakta, uglavnom kod starijih, hospitalizovanih i osoba slabog imuniteta. Tada može da se javi osećaj peckanja tokom mokrenja, zatim zamućen ili taman urin, potom mokraća čudnog mirisa, bol i pritisak u donjem delu stomaka...
- Problemi sa varenjem
Zdravlje vašeg probavnog sistema umnogome se oslanja na ravnotežu između dobrih i loših bakterija koje žive u crevima. Dobre bakterije su od izuzetne važnosti za varenje jer pomažu u preradi skroba, vlakana i nekih šećera, a kada se ova ravnoteža naruši – nastaju problemi poput dijareje, gasova, mučnine, nadimanja, zatvora...
Novije studije, poput one koju su stručnjaci Kineskog univerziteta u Hong Kongu objavili 2019. u magazinu Alimentary Pharmacology & Therapeutics, pokazuju da je prekomerno širenje kandide povezano sa više bolesti gastrointestinalnog trakta, uključujući Kronovu bolest i ulcerozni kolitis.
- Promene na koži i noktima
Kao i u crevima, na koži postoje dobre bakterije koje drže kandidu pod kontrolom i sprečavaju je da nekontrolisano raste. Kada dođe do neke promene, poput upotrebe antibakterijske kozmetike, sapuna i tonika, menja se i ova ravnoteža i stanje kože.
Gljivične infekcije kože i noktiju nastaju kao posledica toga, a kandidijaza može da zahvati bilo koji deo tela. Međutim, obično se javlja na toplim i vlažnim mestima, pazuhu, preponama itd.
Tada se javljaju svrab i osip kao najčešći simptomi, a može doći i do neprijatnog mirisa.
- Bolovi u zglobovima
Ukoliko infekcija kandidom dospe u krvotok, može da zarazi zglobove i izazove artritis, zaključak je studije objavljene u medicinskom časopisu Open Forum Infectious Diseases, koje izdaje Američko udruženje za infektivne bolesti.
Ovo se obično dešava samo nakon operacije ili kada se prekomerni rast kandide ne tretira duži period.
Candida arthritis se povezuje sa bolom, ukočenošću i otokom u zglobovima, a često pogađa kukove i kolena, a Healthline piše da može izazive i infekciju kostiju ili osteomijelitis, kada se javljaju bol i preosetljivost.
Ipak, ovo su vrlo retka stanja, a zahtevaju da se obratite lekaru radi lečenja.