Ovaj praznik posebno raduje sve srpske pravoslavce, a da li ste čuli za svako od ovih verovanja i običaja?
Jedna od najomiljenijih i najčešće slavljenih slava među Srbima Sveti Nikola proslavlja se 19. decembra po gregorijanskom, odnosno 6. decembra po julijanskom kalendaru.
Ovaj praznik posvećen je Svetom Nikoli Mirlikijskom Čudotvorcu, zaštitniku dece, pomoraca i siromašnih, čiji je život i delo duboko ukorenjeno u srpskoj pravoslavnoj tradiciji.
Slavu Svetog Nikole slave mnogi pravoslavni domovi, kako kao porodičnu krsnu slavu, tako i kao simbol solidarnosti i hrišćanske ljubavi.
NE PROPUSTITE
Ko je bio Sveti Nikola?
Sveti Nikola rođen je u gradu Patari u Likiji, na teritoriji današnje Turske, krajem 3. veka. Od malih nogu pokazivao je pobožnost, skromnost i saosećanje prema drugima.
Nakon smrti svojih roditelja, bogatstvo koje je nasledio koristio je da pomaže siromašnima i bolesnima. Kao episkop grada Mira u Likiji, postao je poznat po svojoj mudrosti, pravednosti i čudesima koja su mu pripisivana.
Najpoznatije priče o Svetom Nikoli uključuju čin spasavanja tri devojke koje je siromaštvo osudilo na težak život. Sveti Nikola im je u tajnosti ostavljao vreće sa zlatnicima kako bi im omogućio dostojanstven brak.
Ova priča postala je inspiracija za današnju figuru Deda Mraza u zapadnom svetu.
Sveti Nikola kao zaštitnik i čudotvorac
Sveti Nikola je bio zaštitnik pomoraca i putnika. Prema predanju, spasio je brod pun mornara iz strašne oluje, zbog čega ga pomorci vekovima prizivaju kao svog zaštitnika.
Takođe, poznato je i njegovo čudo kada je od lažne optužbe spasio tri nevinog osuđena čoveka, čime je postao simbol pravednosti i zaštite.
U pravoslavnom svetu, Sveti Nikola se poštuje kao svetitelj koji donosi mir, ljubav i pravdu. Njegove mošti danas se nalaze u italijanskom gradu Bariju, gde svake godine pristižu hodočasnici iz celog sveta.
Sveti Nikola kao najveća srpska slava
Sveti Nikola je slava koja je u srpskoj tradiciji posebno značajna. Prema narodnom verovanju, svaki treći pravoslavni dom slavi Svetog Nikolu, dok mnogi drugi prisustvuju kao gosti ili slave njegov letnji praznik, prenos moštiju Svetog Nikole, poznat kao letnji Sveti Nikola (22. maj).
Ovaj praznik ima poseban značaj jer se proslavlja u vreme Božićnog posta, pa se trpeza priprema isključivo od posne hrane.
Na stolu su neizostavni pasulj, riba, krompir-salata, suve šljive, med i vino, dok se slavski kolač i žito kao simboli slave pripremaju sa posebnom pažnjom.
Običaji vezani za proslavu Svetog Nikole
Proslava Svetog Nikole započinje osvećenjem slavskog kolača i žita, uz molitvu sveštenika. Domaćin porodice dočekuje goste uz reči: "Pomozi Bog! Dobrodošli na slavu!"
Sveti Nikola je poznat kao "slava svih Srba", jer je običaj da oni koji ne slave često budu gosti kod svojih prijatelja i porodice.
Jedan od najlepših običaja vezanih za Svetog Nikolu je darivanje dece. Ovaj običaj ima korene u legendi o darežljivosti Svetog Nikole, a danas se ogleda u tome da deca dobijaju poklone, često u čarapama ili cipelama koje ostavljaju pored prozora.
Simbolika Svetog Nikole u pravoslavlju
Sveti Nikola predstavlja ideal hrišćanskog života. Njegova dela ljubavi, saosećanja i nesebičnosti inspirišu vernike da pomognu onima u nevolji i da žive u skladu sa božanskim vrednostima. U srpskoj kulturi, Sveti Nikola je simbol porodične topline, zajedništva i gostoprimstva.
* Zabranjeno preuzimanje dela ili čitavog teksta i/ili foto/videa, bez navođenja i linkovanja izvora i autora, a u skladu sa odredbama WMG uslova korišćenja i Zakonom o javnom informisanju i medijima.
BONUS VIDEO
Obeležena gradska slava Svete Trojice u Vranju
NE PROPUSTITE
