U najvećem broju slučajeva inficiranje virusom Zapadnog Nila prolazi asimptomatski, ali u 20 odsto slučajeva se ispoljavaju jasni simptomi
Kako je saopštio Institut zа јаvnо zdrаvljе Srbiје "Dr Milаn Јоvаnоvić Bаtut", na osnovu podataka koji su dostavljeni ovoj ustanovi i lаbоrаtоriјsкih кritеriјumа, nа tеritоriјi Srbiје danas je rеgistrоvаn prvi pоtvrđеni slučај оbоlеvаnjа оd grоznicе Zаpаdnоg Nilа u humаnој pоpulаciјi.
Obolela osoba je s teritorije Јužnоbаnаtsкоg окrugа.
- Šta je grоznicа Zаpаdnоg Nilа?
Kako stoji na sajtu Gradskog zavoda za javno zdravlje "Beograd", groznica Zapadnog Nila je infektivno oboljenje iz grupe zoonoza, virusne etiologije, koje se na ljude i životinje prenosi ubodom zaraženog komarca.
Prvi put je izolovan i identifikovan 1937. godine u slivu Zapadnog Nila, u oblasti Ugande, a potom se proširio iz Afrike na Bliski istok, delove Azije i Australije, centralnu i istočnu Evropu i Mediteran. Danas je ovaj virus najrasprostranjeniji arbovirus na svetu.
Virus šire komarci, a primarni rezervoar zaraze su mnoge vrste ptica (gavrani, vrane, svrake, čavke i dr.) kod kojih je infekcija najčešće asimptomatska. Do sada je utvrđeno da je virus Zapadnog Nila izolovan kod 43 vrste komaraca, koji se zaraze prilikom sisanja krvi zaraženog domaćina.
- Kako se prenosi groznica Zapadnog Nila?
Prema objašnjenu Gradskog zavoda za javno zdravlje, prenošenje infekcije na ljude i druge životinje najčešće nastaje ubodom zaraženog komarca. Komarci se zaraze prilikom sisanja krvi zaraženih ptica. U retkim slučajevima infekcija može da se prenese putem transfuzije zaražene krvi, transplantacijom tkiva i organa i vertikalno sa majke na dete (transplacentarno i tokom dojenja).
Virus Zapadnog Nila se ne prenosi među ljudima putem kontakta.
Koji su simptomi virusa Zapadnog Nila?
Simptomi bolesti nastaju 3 do 14 dana nakon uboda zaraženog komarca.
Kod oko 80% zaraženih osoba infekcija protiče asimptomatski.
Oko 20% inficiranih osoba ima blagu kliničku sliku u vidu groznice, glavobolje, mučnine, povraćanja, ređe se javlja otok limfnih žlezda ili pojava ospe na koži grudi, leđa ili stomaka. Pomenuti simptomi prolaze u toku nekoliko dana, a u retkim slučajevima mogu trajati i više nedelja.
Kod jednog obolelog na 150 inficiranih dolazi do razvoja teške kliničke slike sa znacima upale mozga (encefalitis) ili upale moždanica i kičmene moždine (meningitis), odnosno neuroinvazivnog oblika bolesti. Tada u kliničkoj slici, pored groznice i glavobolje, dolazi do pojave ukočenosti vrata, stupora, dezorjentacije, kome, tremora, konvulzija, mišićne slabosti i paralize. Ovi simptomi mogu da traju nekoliko nedelja, sa mogućim trajnim neurološkim oštećenjima.
Osetljivost na infekciju je opšta, ali osobe starosti preko 50 godina imaju veći rizik za nastanak neuroinvazivnog oblika bolesti. Infekcija dovodi do stvaranja imuniteta.
Dijagnoza oboljenja labaratorijski se potvrđuje na osnovu prisustva IgM antitela na virus Zapadnog Nila u serumu i cerebrospinalnoj tečnosti.
Nema specifične terapije protiv groznice Zapadnog Nila. Bolest se obično završava potpunim oporavkom nakon nekoliko nedelja ili meseci. U slučaju teže kliničke slike, oboleli se hospitalizuje.
Kako delovati preventivno?
- Najefikasniji način prevencije je sprečiti ubod komarca.
- Izbegavati izlaganje komarcima u vreme njihove najveće aktivnosti, u sumrak i zoru.
- Izbegavati područja sa velikim brojem insekata (šume, močvare i dr.).
- Prilikom boravka u prirodi i na otvorenom koristiti sredstva (repelente) koja odbijaju insekte, na otkrivenim delovima tela.
- Nositi odeću koja pokriva ruke i noge.
- U cilju smanjenja broja komaraca u zatvorenom prostoru koristiti zaštitne mreže na prozorima i zaštitna sredstva (preparate) u vidu tableta, tečnosti i slično.
- Smanjenje broja komaraca na otvorenom, gde se radi, igra ili boravi, postiže se isušivanjem izvora stajaće vode koja je potrebna za sve faze razvoja komaraca i eliminisanjem mesta na koja se sklanjaju komarci (na taj način smanjuje se broj mesta na koja komarci mogu da polože svoja jaja. Najmanje jednom nedeljno treba isprazniti vodu iz posuda za cveće, posuda za hranu i vodu za kućne ljubimce, kanti, buradi, limenki, ukrasnih bazena i dr. Ukloniti odbačene gume i druge predmete u kojima može da se nakuplja stajaća voda.
- Sprovođenje sistematskog suzbijanja larvi i odraslih formi komaraca od strane ovlašćenih stručnih službi.
Vakcina protiv groznice Zapadnog Nila za primenu kod ljudi ne postoji, ali su ispitivanja u toku