Publici će biti predstavljeno 17 angažovanih ostvarenja iz susednih zemalja čija se vodeća motivacija, prema rečima selektorke Biljane Tutorov, “zasniva na kritičkom promišljanju društva bez obzira da li se radi o dokumentarnom, igranom ili kratkom filmskom formatu”.
Nagradu za Najbolji Regionalni film dodeliće žiri u sastavu Vuk Perović, urednik filmskog i serijskog programa na RTV Crna Gora i osnivač Underhill Festivala iz Podgorice, rediteljka i montažerka Jelena Maksimović iz Beograda i Lejla Dedić, urednica dokumentarnog programa na Al Jazeera Balkans. Odlukom Vetona Nurkolarija, fotografa i umetničkog direktora prizrenskog festivala DokuFest, novinarke nedeljnika VremeTamare Skrozze, i istoričara, publiciste i pisca, Dragana Markovine iz Splita, dodeliće se nagrada Human Rights žirija.
Jedan od najsnažnijih glasova Regionalnog programa Slobodne Zone je film Bezbog, bugarske rediteljke Rialice Petrove, nosilac nagrade Srce Sarajeva, počasne nagrade sarajevskog žirija i pobednik ovogodišnjeg švajcarskog Lokarno filmskog festivala. Glumačka postava, koju najvećim delom čine naturščici, uključujući i Irenu Ivanovu koja tumači glavnu ulogu negovateljice Gane, gotovo dokumentarno otkriva začarane bugarske krugove kriminala i korupcije, sveukupnu mizantropiju i depresivno stanje.
Uprkos teškoj tematici, debitanstko ostvarenje Petrove iz arthaus drame prerasta u duhovno putovanje glavnih likova zajedno sa publikom, bacajući svetlost nade na naizgled bezizlasnu sumornost.
Dve hrabre i talentovane rediteljke u svojim veoma intimnim ostvarenjima, iz prvog lica tumače svoju stvarnost, ali i društava iz kojih potiču. Film Iza lica zrcala Zrinke Matijević predstvalja autorkinu ličnu potragu za unutrašnjim mirom, prikazanu kroz putovanje Likom, zabačenim zavičajem njenih predaka. Lika tako postaje ogledalo same autorke, koja ponovo proživljava gubitak ljubavi, četiri neuspele trudnoće i suočavanje sa sopstvenom bolešću.Robert Zuber i Tomislav Pulić u filmu Kandidat u šali započinju političku kampanju u Hrvatskoj, koja će rezultirati osnivanjem Sasvim male stranke. U jednom zagrebačkom soliteru, paralelno sa hrvatskim parlamentarnim izborima, počinje kampanja za predsednika skupštine stanara. Autori filma odlučuju da se i sami kandiduju i započnu svoju urnebesnu predizbornu kampanju. Zuber će, takođe, 14. novembra održati i Masterklas predavanje u Jugoslovenskoj Kinoteci, na temu dokumentarnog filma kao totalnog angažmana - “Od filma do političke stranke”.
Juri Ankarani, poznati italijanski video umetnik, u svojim hipnotičkim i monumentalnim radovima bavi se neobičnim društvenim fenomenima. Njegov film Turnir, dobitnik Specijalne nagrade žirija filmskog festivala u Lokarnu, samo je naizgled povezan sa regionom – novi investitori, koji u društvu državnih predstavnika svakodnevno sa TV ekrana nude bolju budućnost, otkrivaju se kao dekadentni lordovi u dokolici daleko izvan realnosti u kojoj živimo. Autori rado upotrebljavaju satiru, često sa elementima crnog humora.
Film Treći Arsena Oremovića koji je i centralna tema trećih po redu Noćnih razgovora u Dvorani Kulturnog centra Beograda, govori o tome kako fudbal na ovim prostorima nikad zapravo nije bio - samo fudbal. Sport, oduzet obožavaocima da bi se koristio u političke i privatne svrhe, tako postaje siva zona kriminogenih zakulisnih radnji. Pored autora filma, na Noćnim razgovorima će 13. novembra učestvovati i ovogodišnji Gost Selektor, Viktor Ivančić, novinar Slobodan Georgijev i Ksenija Radovanović iz udruženja Ministarstvo prostora i Inicijative Ne da(vi)mo Beograd.
Lidija Zelović, ratna dopisnica i rediteljka u svom novom dokumentarcu Moj vlastiti rat, neobično iskreno i sa puno humora sa publikom deli sudbinu svoje familije koja je, nakon rata 1992. godine, iz Republike Srpske izbegla u Holandiju. Šta se dešava u porodici, dugo nakon što je rat završen? U Mom vlastitom ratu, Zelović otkriva da pravi rat zapravo tinja u ljudima. Čak i unutar nje same.
Ciklus kratkog filma Regionalnog takmičarskog programa Slobodne Zone, prikazuje i film Zvir Miroslava Sikavice, koji je premijerno prikazan na ovogodišnjem Kanskom festivalu na kojem je dobio i posebno priznanje u okviru programa Directors’ Fortnight.
Filmovi i bioskopska kultura jugoslovenske ere, donose eho nostalgije u dva potpuno različita ostvarenja, gde oni postaju slika sećanja i preispitivanje jedne prošle, smislenije stvarnosti. Jedan od njih, dokumentarac portugalskog reditelja Andrea Žil Matea, Kako sam se zaljubio u Evu Ras, kroz lik sedamdesetogodišnje Sene - koja živi u kabini jednog sarajevskog bioskopa filmova zlatnog jugoslovenskog doba - prikazuje “izmišljenu biografiju” jedne zemlje, njenih očekivanja, strahova, boli i napora.
Kino-otok, poetični je dokumentarac o izgubljenoj kulturi posećivanja bioskopa na malim jadranskim ostrvima, tokom druge polovine prošlog veka. Šest svedoka vremena o kojem film govori, prisećaju se događaja iz mladosti vezanih za odlazak u bioskop i omiljenih filmova koji su ih obeležili.
Posledice ratova na području bivše Jugoslavije tema su velikog broja filmova, potpuno različitih u pristupu i jeziku, a oslikavaju u osnovi mnog obolnih tačaka i dubokih rana.
Namera Slobodne Zone je da Regionalna selekcija postane mesto dijaloga, sureta i prostora u kome se može voditi slobodan dijalog na najosetljivije teme iz našeg regiona. Između ostalih autora sa ovog programa, time se bave Ivan Jović u filmu Zaveštanje, jedinstvenom filmskom spomeniku kolektivnog stradanja u Drugom svetskom ratu na teritoriji Nezavisne države Hrvatske i Samir Mehanović u dokumentarcu Izmaglice Srebrenice.
Izmontiran iz preko 450 sati snimljenih svedočenja, prikupljanih tokom četiri godine razgovora sa 94 neposredna svedoka, Jovićevo Zaveštanje je filmska priča bez naratora, istoričara i arhivskih snimaka, uronjena u neposrednost živih svedočenja i jedinstveno pravo žrtava da same tumače sopstvena stradanja.
Ponekad šokantnim slikama prošlosti, Mehanović nas podseća na strahote zločina, kojeg, porodice stradalih, nemaju luksuz da zaborave. Izmaglice Srebrenice, dobitnik je i specijalne nagrade žirija Međunarodnog festivala dokumentarnog filma u Amsterdamu.
Bubnjevi otpora, film reditelja Matje Žufra, vratiće u fokus priče koje jesu zabeležene, ali zaboravljene nakon rata 1999. godine.
Domaće ostvarenje koji će zatvoriti 12. Festival Slobodna Zona, Fabrika šećera Borisa Miljkovića, predstavlja dramu sadašnjice, bolnu istoriju kairskih beskućnika koji su, u određenom trenutku, prešli dugi put tuge, izolovanosti, nostalgije i praznine. Film, uprkos tome, daje toplu i srdačnu sliku Srednjeg istoka, njegovih ljudi, ispričanu iz ugla ljudi koji su se odselili iz domovine, i koji sad već dugo žive u Kairu.
12. Filmski festival Slobodna Zona, koji se održava od 10. do 15. novembra u Beogradu, Nišu i Novom Sadu, podržali su Ministarstvo kulture i informisanja, Rekonstrukcija Ženski fond, Francuski institut u Srbiji i Sekretarijat za kulturu Grada Beograda.
