Herpes infekcije izazivaju herpes virusi čija porodica broji oko 105 različitih vrsta. Kod čoveka, ovakve infekcije izaziva samo 8 tipova herpes virusa i nazivaju se humani herpes virusi. Najčešći i najpoznatiji su: Herpes simplex virus tip 1 i Tip 2, Varičela - Zoster virus. Herpes simplex virus (HSV) tip 1 i tip 2 su dva oblika istog virusa koji se razlikuju po mestu manifestacije, ali imaju sličnu kliničku sliku. Tip -1 najčešće se manifestuje na licu (usne, nos vrat) i zove se labijalni herpes. Tip-2 manifestuje se u području genitalnih organa, zbog čega se naziva genitalni herpes.
Story: Kako dolazi do infekcije?
Prva ili primarna herpes infekcija tip-1, dešava se u ranom detinjstvu, od treće do šeste godine života i to putem sekreta iz usta, najčešće poljupcem. Period bez simptoma traje do dve nedelje. Primarna herpes infekcija tip-2 dešava se u doba seksualne zrelosti između petnaeste i dvadesete godine i prenosi se seksualnim odnosom ili bliskim kontaktom.
Story: Koji su simptomi?
Simptomi kod tip-1(labijalni tip) su: upaljene desni i ranice u usnoj duplji i na usnama, upala krajnika, povećana temperatura, oslabljen apetit, otežano žvakanje hrane, razdražljivost. Simptomi kod tip 2 (genitalni tip) su pojava vodenih mehurića na koži i sluznici u regiji genitalija koje se nakon 2-4 dana zamute i pucaju ostavljajući bolne ulceracije, pojačan sekret, peckanje pri mokrenju i povišenu temperaturu, opštu slabost, glavobolju i bolove u mišićima. Za ovaj period infekcije potrebno je naglasiti i sledeće: mogućnost zamene dijagnoze sa streptokoknom anginom i pogrešno antibiotsko lečenje. Do infekcije sa tipom-2 može doći u trenutku kada je inficirana osoba potpuno bez simptoma. Izvor zaraze je isključivo čovek, svi znaci prestaju za 2 sedmice (ukoliko je imunitet solidan). Ukoliko dođe do herpes infekcije genitalnog tipa u toku trudnoće, naročito u ranoj fazi, mogu se desiti komplikacije.
Story: Šta se dešava sa herpes virusom nakon primarne infekcije?
Posle toga imunitet organizma nadjača virus koji putem nervnih vlakana odlazi u nervne ćelije, tu se primiri,
ostaje kao podstanar u organizmu, sve dok je imuni sistem stabilan.
Story: Šta ponovo aktivira virus?
Ponovna aktivacija virusa je vrlo retka kod osoba sa stabilnim imunitetom, a vrlo česta kod onih sa nestabilnim imunim statusom kao što su: hronične i maligne bolesti, psihički stres, nespavanje, period posle operativnih zahvata, duži boravak u uslovima snižene temperature, period ciklusa kod žena.
Story: Koji su simptomi ponovne infekcije?
Najčešće imaju lokalni karakter, uz blago povišenu temperaturu.
Labijalni tip locira se najčešće na donjoj usni, a može i na nosu, obrazima, očnim kapcima. Pojavljuju se sitni mehurići ispunjeni sa tečnošću koji nakon dva-tri dana pucaju i ostavljaju kraste.
Potpuno iščezavaju za dve nedelje. Sličan izgled imaju promene i kod genitalnog tipa, sa nešto većom temperaturom i povećanim limfnim žlezdama.
Story: Kako se uspostavlja dijagnoza?
Dijagnozu uspostavlja lekar običnim pregledom, retko kad je potrebna laboratorijska dijagnostika.
Story: Kako se leči herpes infekcija?
Lokalno se stavlja antivirusna mast (aciklovir) pet puta dnevno u toku tri-četiri dana. Kod težih slučajeva, treba uzimati antivirusne tablete (aciklovir, fanciklovir, valaciklovir). Uzimanje tableta skraćuje period bolesti i ublažava simptome. Kod genitalnog tipa, preporučuje se obavezno korišćenje tableta. Uz ovu terapiju treba konzumirati vitamine iz grupe B.
Story: Koje su preventivne mere?
Redovna fizička aktivnost (aerobne vežbe u prirodi, trčanje, šetnja, vožnja bicikla), ishrana bogata vitaminima (voće i povrće). Treba izbegavanje seksualne aktivnosti u vreme vidljivih znakova infekcije, pravilno amortizovati psihičke stresove i sekiraciju. Redovno spavanje i miran san se podrazumevaju. Uzimanje antivirusnih tableta je neophodno u dužem periodu ukoliko se infekcije ponavljaju.
Story: Da li je moguće lečiti groznicu na prirodan način?
Primena nekih biljnih preparata, naročito kod groznice, može ublažiti tegobe. Najčešće se koristi beli luk (prethodno treba preseći čen) i list čuvarkuće (skinuti ovojnicu sa lista) i to direktno staviti na inficirani deo kože. Neretko se koriste preparati od slatkog korena i matičnjaka.
Dr Nenad Ćupina,
načelnik službe opšte medicine
DZ Jedro
