Poklonjena prva kulturna dobra za Muzej Narodnog pozorišta

0
U nameri da potpomognu plemenitu inicijativu otvaranja i rada Muzeja Narodnog pozorišta u Beogradu, rođaka Dare i Raše Plaovića, Slobodanka Pribaković i suprug Nevenke Urbanove, Dimitrije Marić, poklonili su Nacionalnom teatru 1. septembra deo zaostavštine tih

Gospođa Pribaković, trajno i bez naknade, ustupila je Narodnom pozorištu deo ličnih stvari Raše Plaovića među kojima se nalaze tabakera, stoni i džepni upaljač, kolajna Kolarčevog univerziteta, kolajna Srpskog Narodnog pozorišta, novčanik, ognjilo, uložak za čišćenje lule, čaša za vino i naočare.

Takođe, među poklonima se nalaze i bista Hamleta, pet porodičnih fotografija, kucani tekst Stankovićeve Koštane, komad Julije Cezar za šaptače, scenario Cara Davida sa fotografijom Raše Plaovića u ulozi Cara Davida, scenario Julija Cezara sa primedbama, knjige Avlija i Udžbenik glume u Plaovićevom rukopisu, scenario Hamleta, udžbenik za učenike učiteljskih škola Režija i gluma i rukopis teksta govora koji je Plaović održao u Skadarliji povodom 50 godina svog umetničkog rada.

- Sve ovo ustupila sam vam od srca. Žao mi je što su mnoge stvari otišle na pogrešna mesta, a ne kod vas, jer je on bio čovek Narodnog pozorišta. Ipak, uspeli smo nešto da sačuvamo, bar jedan deo, i to vam od srca poklanjam – kazala je Slobodanka Pribaković prilikom ceremonije primopredaje održane u Svečanom salonu Narodnog pozorišta.

Velikan srpske glumačke scene Raša Plaović rođen je na Ubu 20. februara 1899 godine. Bio je pre svega pozorišni glumac, a snimio je i nekoliko filmova. Jedno vreme radio je kao profesor na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu. Njegovi najpoznatiji učenici bili su Ljuba Tadić i Petar Banićević.

Danas Plaovićevo ime nosi Mala scena Narodnog pozorišta u Beogradu, Amatersko pozorište na Ubu, kao i nagrada namenjena najboljem pozorišnom glumcu u Srbiji, koja se dodeljuje svake godine.

Interesantno je da Plaović nije studirao glumu, već istoriju i arhitekturu, a na oba fakulteta je diplomirao. Glumom je počeo ozbiljnije da se bavi posle Drugog svetskog rata. U vreme svoje najveće umetničke moći, bio je proglašen glumcem koji najbolje igra Hamleta u celoj Evropi. Sa glumicom Narodnog pozorišta Darom Plaović, koja je najpoznatija po ulozi Salče u Koštani, bio je u braku tri decenije. Umro je u Beogradu 29. oktobra 1977. godine.

Suprug Nevenke Urbanove, Dimitrije Marić, takođe trajno i bez naknade, poklonio je Narodnom pozorištu bronzanu bistu dramske umetnice, koju je 1940. godine uradio akademski vajar Dušan Jovanović Đukin, i njen portret koji je slikar Jovan Bijelić ovekovečio posle odigrane uloge Lole Montez 1937 godine.

- Siguran sam da se i Nevenka, tamo gore, raduje što će ovaj portret, koji se smatra jednim od najboljih, kao i bista, zauzeti mesto u njenom i našem Narodnom pozorištu. Ovo je samo početak darivanja. Muzej Narodnog pozorišta će dobiti i lutku Ljubinke Bobić koju je uradila Nevenka, fotografije, tekstove, nekoliko originalnih crteža kostima, jer u ono vreme glumci su ih sami kreirali i snosili troškove za to. Nevenka je bila ne samo majstor da ni iz čega napravi nešto, nego i da osmislili kako će to da izgleda, da bude efektno i, svakako, u okviru određene uloge – kazao je, između ostalog, Dimitrije Marić.

Upravnik nacionalnog teatra Božidar Đurović srdačno se zahvalio na ustupljenim kulturnim dobrima i istakao da su gospođa Pribaković i gospodin Marić prvi donatori budućeg Muzeja čije je otvaranje planirano za 22. novembar, Dan Narodnog pozorišta.

Posle potpisanih izjava o poklonu i parafiranja zapisnika o primopredaji dobara, Đurović je naglasio da će svi pokloni, do otvaranja Muzeja, biti pohranjeni i čuvani u posebnoj prostoriji u Narodnom pozorištu. On je dodao da bi voleo da nacionalni teatar 7. januara, na dan smrti Nevenke Urbanove, u znak sećanja i duga prema velikoj glumici, postavi ploču na zgradi na Andrićevom vencu gde je živela do smrti.

Nevenka Urbanova rođena je u Starom Bečeju 28. marta 1909. godine. Članica dramskog ansambla Narodnog pozorišta u Beogradu postala je 1925. godine, posle audicije koju je prošla kod Milana Grola i Milana Kašanina. Statust prvakinje Narodnog pozorišta stekla je 1936. Godine a radila je sve do penzionisanja.

Tokom duge i plodne karijere ostvarila je više od 150 uloga od kojih su najznačajnije: Lola Montez (Opčinjeni kralj), Barunica Kasteli (Gospoda Glembajevi), Gospođa Erlin (Lepeza ledi Vindermir), Julija (Obožavana Julija), Serafina (Tetovirana ruža)...

Preminula je u Beogradu 7. januara 2007. godine.

makonda-tracker