Virus SARS-CoV-2 kod ljudi slabijeg imuniteta izaziva bolest Covid-19 pre nego što uspeju da se stvore antitela.
Prof. dr. sc. Asja Marković, internistkinja pulmologije, je objasnila mehanizme zaraze i posledice koje ima na obolele.
- Virus je odabrao idealnu strategiju za svoje preživljenje: osim promene genetike, tri puta se brže širi, koristi receptor za enzim ACE-2 da uđe u stanice koje oblažu bronhijalni sistem i grade alveole (zato je "teži" od drugih korona) i na kraju umnožava se u široko razgranatom disajnom sistemu kroz koji svaki dan prolazi ogromna količina vazduha. Taj vazduh dopire do dubine ljudskog organizma tj. do završnih delova bronhijalnih ogranaka i završnih mehurića - alveola u kojima se razamenjuju plinovi sa krvlju iz kapilara. U tom području se kod osoba sa disfunkcionalnim imunološkim sistemom (ili ako se virus replicira brže nego što imunološki sistem stigne da odgovori) događaju najdramatičnije promene kao posledica bitke između napadača i obrambenih snaga - objašnjava prof. Stipić Marković i dodaje da se na taj način kod bolesnika može javiti virusna upala pluća i teški respiratorni sindrom kojim se sprečava unos kiseonika.
Oštećenja i na drugim organima
Zbog toga nastaje nekontrolisana imunološka reakcija organizma i javljaju se oštećenja i na drugim organima.
- Iako su blage infekcije i upala u gornjem respiratornom traktu najčešći oblik bolesti, nužan je ipak njihov ozbiljan tretman iz nekoliko razloga: izvor su za širenje bolesti kroz populaciju i opasnost za osobe slabije imunokompetentnosti, mogu biti bolne i dugotrajne, nije potpuno sigurno koliko dugo su obolele osobe zarazne - pojasnila je Stipić Marković.
Detaljni nalazi samo kod preminulih
O konkretnijim posledicama bolesti još je rano da se govori, a detaljan uvid u tok bolesti i tip oštećenja naučnici za sad imaju samo iz nalaza preminulih pacijenata.
- Pregled mikroskopskih preparata pluća pokazuje krvarenje i nakupljanje tečnosti sa fibrinom u plućima, čepove sluzi (što je različito od SARS-a) i obilno nakupljanje sluzi u dubini pluća, oštećenje epitela bronhija i alveola, ekscesivno (spektakularno, kako navodi jedan članak) nakupljanje stanica makrofaga (alveolarnih žderača) inficiranih SARS-CoV–2 virusom. Nalaz koji ukazuje na posledicu koja ostaje nakon upale su ožiljci tj. zamena oštećenog plućnog tkiva nefunkcionalnim ožiljcima (fibroza pluća). Respiratorni procesi plućnog tkiva sa agregacijom guste sluzi i bujanjem novih ćelija u malim disajnim cevčicama sprečavali su čišćenje disajnih puteva i eliminaciju sluzi kod najtežih bolesnika - ispričala je ona.
Šta kad se preleži bolest?
- Nakon što je pacijent preležao bolest, ostaje pravilo praćenja funkcije i strukture pluća uz obaveznu rehabilitacijsku terapiju medicinskim vežbama disanja, metodama pozicioniranja, promenom obrasca disanja, disanjem protiv otpora... Promene koje mogu ostati u plućima mogu uticati na smanjenje respiratorne pokretljivosti i difuziju kiseonika kroz pluća pa je redovnim vežbama potrebno poboljšati i održavati plućnu funkciju. Prestanak pušenja je obavezan - zaključuje doktorka.