Kao što je partija (Savez komunista) bila surogat za normalan politički život u socijalističkoj Jugoslaviji, tako je i zvanični partizanski film predstavljao surogat za normalni kulturni (filmski) život. Partizanski film je tako postao filmski super-žanr, uzani i šematizovani okvir kroz koji su filmski umetnici pokušavali da izraze svo bogatstvo i složenost sveta i (pop) kulture koju su predstavljali. Ukoliko nisu imali aspiracije prema art-filmu, gotovo da im nije bilo druge nego da snimaju partizanske filmove. Na taj način, pod maskom ideološki prihvatljivog žanra partizanskog filma, jugoslovenska mainstream industrija proizvodila je filmove svih mogućih žanrova - triler, avanturistički, melodramu, komediju, psihološku dramu, filmove za decu, itd.
Pravi epovi koje su svojevremeno gledali milioni, partizanski filmovi ostali su prepoznatljiv žanr jugoslovenskog filma.
Partizanski akcioni filmovi su klasičnog narativnog stila, sa dominantnim likovima profesionalaca i pustolova, dramaturški jednostavni, zabavni i emotivni, filmovi o klasičnim ljudskim vrednostima - prijateljstvu, odanosti cilju i herojstvu.
Činjenica da će filmovi biti prikazivani u bioskopu Muzeja 25. Maj, odnosno u okviru kompleksa Muzeja istorije Jugoslavije otvara dodatne mogućnosti. Muzej istorije Jugoslavije raspolaže sa oko 200.000 eksponata koji ilustruju istoriju SFRJ te ćemo, uz projekcije, organizovati i prateći – mini-izložbeni − program.
Nakon otvaranja koje je u četvrtak, 19. novembra, sve projekcije biće subotom u 18 sati. Ulaz na projekcije je besplatan. Svi filmovi će, prvi put na javnoj projekciji, biti prikazani sa engleskim titlovima.
PROGRAM ciklusa partizanskog akcionog filma Das Ist Walter:
- 19. novembar, 18.00: OTVARANJE - Partizanski film, Igor Stoimenov (2009. god, 60 min)
- 28. novembar, 18.00: Valter brani Sarajevo, Hajrudin Krvavac (1975, 133 min)
- 5. decembar, 18.00: Crveni udar, Predrag Golubović (1963, 90 min)
- 12. decembar, 18.00: Kapetan Leši, Živorad Žika Mitrović (1960, 108 min)
- 19. decembar, 18.00: Most, Hajrudin Krvavac (1969, 105 min), Kota 905 Mate Relja (1960, 85 min) ili Obračun Žika Mitrović (1962, 85 min) – izbor na osnovu glasova publike.
O FILMOVIMA
Partizanski film
Srbija, 2009. god, 60 min
Reditelj: Igor Stoimenov
Scenario: Zoran Panjković, Igor Stoimenov
Montaža: Ana Dunjić, Marko Stoimenov
Uloge: Veljko Bulajić, Velimir Bata Živojinović, Ljubiša Samardžić, Milena Dravić, Relja Bašić, Neda Arnerić, Zlata Petković, Tomislav Pinter
Produkcija: Absinthe Production
Sadržaj: Bila jednom jedna kinematografija u kojoj je stvoren autentični filmski žanr kao odgovor na vesterne – partizanski film. Ovaj dokumentarni film bavi se najvišim dostignućima tog žanra: ratnim spektaklima Veljka Bulajića i akcionim filmovima Hajrudina Krvavca. Kroz partizanske filmove su prodefilovali najznačajniji svetski glumci (Jul Briner, Orson Vels, Ričard Barton, Franko Nero), plakate radili svetski umetnici (Pablo Pikaso), muziku svetski autori (Mikis Teodorakis), rušene su stvarne tvrđave, postojeća sela i pravi mostovi.
Jugoslavija, 1975. god, 133 min
Reditelj: Hajrudin Krvavac
Scenario: Đorđe Lebović
Direktor fotografije: Miroljub Dikosavljević
Montaža: Jelena Bjenjaš, Vojislav Bjenjaš
Uloge: Velimir Bata Živojinović, Rade Marković, Ljubiša Samardžić, Neda Spasojević, Dragomir Gidra Bojanić, Slobodan Dimitrijević
Produkcija: Bosna film
Sadržaj: Drugi svetski rat u bivšoj Jugoslaviji se bliži kraju, nemačke vojne snage povlače se s Balkanskog poluostrva. Nemačkoj vojsci očajnički nedostaje gorivo i nemačko zapovedništvo planira kompleksnu operaciju kako bi osiguralo snabdevanje. Ali Valter, misteriozni i harizmatični vođa pokreta otpora, osujećuje njihove planove.
Crveni udar
Jugoslavija, 1974. god, 95 min
Reditelj: Predrag Golubović
Scenarista: Ratko Đurović, Branislav Božović, Predrag Golubović
Montaža: Olga Kršljanin (Skrigin), Nuredin Loxha
Uloge: Velimir Bata Živojinović, Boris Dvornik, Abdurahman Šalja, Dževat Čena, Bert Sotlar
Produkcija: Kosova Film, Avala Film, Centar filmskih radnih zajednica SR Srbije
Sadržaj: Kada su Nemci zaposeli, 1941. godine, Trepču, najveći rudnik olova u Evropi, veoma značajan za njihovo naoružanje, rudari ovog rudnika, raznih nacionalnosti, poznati po svojim predratnim štrajkovima, započinju sa diverzijama. Vični dinamitu, vode bitku sa žestinom i oporim humorom koji poznaju samo ljudi izloženi smrtnoj opasnosti.
Jugoslavija, 1960. god, 108 min
Scenario i režija: Živorad Žika Mitrović
Direktor fotografije: Branko Ivatović
Montaža: Vojislav Vanja Bjenjaš
Uloge: Aleksandar Gavrić, Petar Prličko, Marija Tocinovski, Selma Karlovac, Abdurahman Šalja, Dimitar Kjostarov
Produkcija: Slavija film
Sadržaj: Zadatak hrabrog kapetana Ramiza Lešija je da s jedinicama KNOJ-a likvidira zaostale balističke bande na Kosmetu. Međutim, među balijama je i kapetanov brat. Hrabri Leši uništava balije i uspeva da vrati brata na pravi put.
Jugoslavija, 1969. god, 105 min
Reditelj: Hajrudin Krvavac
Scenario: Đorđe Lebović, Predrag Golubović
Direktor fotografije: Ognjen Miličević
Montaža: Blanka Jelić
Uloge: Boris Dvornik, Boro Begović, Jovan Janićijević, Relja Bašić, Sibina Mijatović, Slobodan Perović, Velimir Bata Živojinović
Produkcija: Bosna Film, Kinema Sarajevo
Sadržaj: Partizani šalju grupu diverzanata kako bi srušila strateški važan most, ključan za uspeh nemačke ofanzive. Jedini čovek koji zna njegovu slabu konstrukcijsku tačku i od čije odluke zavise životi četiri hiljade ljudi je njegov arhitekt kojem je, međutim, žao da pomogne uništenju svog dela.
Kota 905
Jugoslavija, 1960. god, 85 min
Reditelj: Mate Relja
Scenario: Milutin Janković
Direktor fotografije: Tomislav Pinter
Montaža: Danilo Danev
Uloge: Hermina Pipinić, Ilija Džuvalekovski, Dušan Bulajić, Stane Potokar, Pavle Vuisić, Milan Srdoč, Stojan Aranđelović
Produkcija: Jadran film, Zagreb
Sadržaj: Po završetku rata, grupa zločinaca odbegla je u šumu. Trebalo je pretražiti teren, što je povereno iskusnom obaveštajcu Ranku, koji je uspeo da dođe do Momira, šefa bande, ali ga nije savladao, već u međusobnoj borbi gine. Služba bezbednosti nastavlja akciju i poverava Vladimiru zadatak da Momiru postavi zamku. U međuvremenu dolazi Jelka, Momirova verenica, koja prepoznaje Vladimira kao obaveštajnog oficira. Time se njegov položaj pogoršava. Vladimir je u teškoj neizvesnosti...
Obračun
Jugoslavija, 1962. god, 85 min
Reditelj: Živorad Žika Mitrović
Scenario: Živorad Žika Mitrović
Direktor fotografije: Ljube Petkovski
Montaža: Katarina Stojanović
Uloge: Aleksandar Gavrić, Jelena Jovanović Žigon, Petre Prličko, Dragan Ocokoljić, Abdurahman Šalja
Produkcija: Avala film, Beograd
Sadržaj: Po završetku rata, balistički teroristi nemaju novca da se prebace preko granice. Njihov vođa Murtezi se dogovara sa Hasan-begom da za novac napadne selo koje begu nekad pripadalo, a koje mu je agrarnom reformom oduzeto. Obojica mrze legendarnog junaka kapetana Lešija, i tako dolazi do obračuna...
