Stara planina
Država: Srbija
Koordinate: 42.717°S 24.918°I
Najviši vrh: Midžor 2169 m
Vremenska zona: GMT +1
Dužina uređenih skijaških staza: 13 km
Iako je od Beograda udaljena 330 kilometara, do Stare planine ne stiže se lako, bar od trenutka kada se isključite sa autoputa i uputite ka Svrljigu. Vijugavi i oštećeni putevi onim nedovoljno iskusnim vozačima mogu da predstavljaju problem, ali kada vas loši drumovi primoraju da usporite, u prilici ste da uživate u neverovatnom pejzažu. U dolinama su ušuškana, nažalost, uglavnom opustela sela, pa sem nekoliko sedih glava koje će vas pozdraviti raširenih ruku i sa osmehom, retko ćete sresti nekog mlađeg od četrdeset godina. Ljubazni domaćini uvek su spremni da putnike dočekaju izvornom trpezom na kojoj će se obavezno naći belmuž, specijalitet ovog kraja napravljen od sira i kukuruznog brašna. Lepotica istočne Srbije jedno je od omiljenih stecišta pasioniranih lovaca, pa zato ne treba da vas uplaše momci u zelenom sa puškom u ruci koji u društvu svojih pasa tumaraju obroncima planine u potrazi za divljači. Na ovom prostoru love se srna, lisica, divlja svinja, vuk i jelen. U Opštini Knjaževac postoje tri lovačka udruženja sa sedištima u Knjaževcu, Kalni i Minićevu.
Svakom putniku na putu ka vrhu ovog masiva za oko zapadnu i neobični nazivi mesta Tresibaba, Mučibaba i Babin zub. Mnogi kroz šalu komentarišu kako u ovom kraju babe nisu omiljene žiteljke, ali kao i u svakoj šali i u ovoj ima malo istine. Naime, ovde je nastala priča o babi koja je Turcima otela harač, pa se kaže da su je na Tresibabi tresli, u Mučibabi mučili, a na Babinom zubu joj slomili zub kako bi priznala gde je sakrila plen. A Babin zub jedan je od najlepših krajolika Stare planine… Ovaj prirodni rezervat nalazi se na nadmorskoj visini od 1.758 metara. Strme padine, oštri usponi, čudesni vodopadi, polja šumskog voća, bogate šume, pružaju mogućnost za različite oblike turizma. Biljni i životinjski svet na Staroj planini karakterističan je, pa se u podnožju Babinog zuba nalazi stanište subalpske bukve, a u potocima i rekama ima potočne pastrmke. Stara planina obiluje lekovitim biljem i pečurkama, a stanište je i mnogim vrstama retkih biljaka.
Ovaj deo Srbije s vremenom postaje i idealno mesto za zaljubljenike u zimske sportove, a u prilog tome ide i umerena kontinentalna klima, pa su obronci ove planine na visini od 1.100 do 1.900 metara pod snegom skoro pet meseci godišnje.
Skijaškog centra Babin zub čine staze na lokacijama Konjarnik, Sunčana dolina, kao i Markova livada. Skijalište Babin zub poseduje četvorosednu žičaru Konjarnik sa pokretnom trakom za ukrcavanje skijaša, kapaciteta 1.400 skijaša na sat i ski lift Sunčana dolina kapaciteta 1.200 skijaša na sat, kao i dečiji ski vrtić sa pokretnom trakom Markova livada.
Na lokaciji Jabučko ravnište nalazi se prva gondola u Srbiji. Osmosedna gondola prevozi skijaše od hotela u dalji sistem žičara i staza. U okviru ovog dela skijališta izgrađena je i četvorosedna žičara i ski lift koji je povezan sa delom skijališta na Babinom zubu. Više od 13 kilometara odlično uređenih staza, različitih težina, pripremljeno je za skijaše svih kategorija. Za ljubitelje ekstremnijih sportova obezbeđena je staza za slobodnu vožnju. Pored toga, u ski centru Stara planina izgrađen je sistem za veštačko osnežavanje kako bi i u slučaju nedostatka prirodnog snega posetioci centra mogli da uživaju u zimskim sportovima.
Prva gondola u Srbiji deo je kompleksa Falkensteiner Hotel Stara Planina****, a ovo je jedan od dva hotela grupacije Falkensteiner u Srbiji. Hotel poseduje Acquapura SPA centar, restoran Gondolu, tri konferencijske sale, apoteku, frizerski salon, suvenirnicu, dečiju igraonicu Falky Land, zatvoreni kao i bazen na otvorenom, klizalište i brojne druge sadržaje. Ovo je samo početak razvoja skijaškog centra na
raskošnoj planini koja osvaja i pleni ne samo zimi, već tokom cele godine. Idealno je mesto za ljubitelje netaknute prirode koji žele da otkriju neizmerna bogatstva ove planinske lepotice na istoku Srbije. Ovo područje je izuzetno atraktivno za seoski turizam. Priroda je netaknuta, sela živopisna, a tu je i bogato antičko i srednjovekovno nasleđe, kao i zanimljiv folklor.
RELIGIJA
U Donjoj Kamenici nalazi se crkva Presvete Bogorodice, a veruje se da je podignuta početkom XIV veka. Sačuvane freske govore o velikom majstorstvu ikonopisca. Na putu prema Gornjoj Kamenici nalazi se manastir posvećen Svetoj Trojici, a kao ktitor pominje se Lazar, sin despota Đurđa Brankovića, dok su crkvu podigli pastiri iz Crnog vrha.
PUT VINA
Knjaževac i njegova okolina mnogo godina unazad poznati su i po izuzetnim vinima, a knjaževački vinari vlasnici su mnogobrojnih priznanja iz zemlje i inostranstva. U knjaževačkom vinogorju zastupljene su crne sorte crni burgundac, prokupac i plovdina, a od belih smederevka i italijanski rizling. Danas se od autohtonih i starih sorti u knjaževačkom vinogorju neguju prokupac, vranac i plovdina, kao i brojne vrhunske sorte kojima pogoduju klima i zemljište.
U DUHU STAROG RIMA
Na obroncima Stare planine u selu Ravna je arheološko nalazište Timacum minus koje datira iz I veka naše ere, a predstavlja rimsku naseobinu. Prvenstveno je tu bio logor rimskih legionara, a koji je u III i IV veku pretvoren u tvrđavu sa kulama. Na osnovu iskopina u Arheo-etno parku u Ravni, formirana je izuzetna lapidarijska zbirka etno spomenika. Ova zbirka izložena je u školi u Ravni i govori o Latinima, koji su ovde živeli.
Danilo Mašojević
